Posted on by wrote in Nieuwsberichten.

Op 6 november 2023 heeft de provincie Noord-Holland formeel vastgesteld dat de Inleerfase van Verkeersmanagement as a Service (VMaaS) succesvol is afgerond en de Uitvoeringsfase VMaaS kan worden gestart. In de Inleerfase is gedurende een jaar een groot aantal uiteenlopende testen in de praktijk uitgevoerd om zeer uitgebreid en gedegen te toetsen of VMaaS werkt en voldoet aan alle eisen die de provincie daaraan heeft gesteld. Nu al deze testen zijn geslaagd, draagt de provincie de uitvoering van tactisch-operationeel verkeersmanagement in de vorm van een dienst voor de aankomende 10 jaar over aan het private consortium ATEam en start de provincie met het afbouwen van het eigen tactisch-operationeel verkeersmanagement.

Gedurende een jaar groot aantal testen succesvol doorlopen

Gedurende een jaar heeft de provincie Noord-Holland de iDienst VMaaS aan een groot aantal testen laten onderwerpen om aan te laten tonen dat deze dienst voldoet aan alle ruim 1.000 eisen in het Programma van Eisen (PvE) VMaaS. Dit heeft plaats-gevonden in de volgende stappen:

  1. Stap 1. Proof of Concept (PoC) VMaaS op 18 mei 2022. De werking van VMaaS in private bediencentrale Schiedam aangetoond, met een ‘go’ voor de gunning van VMaaS, en het gaan naar de Inleerfase VMaaS.
  2. Stap 2. Stresstest VMaaS op 03 november 2022. Het zwaar onderdruk zetten van de VMaaS applicaties en systemen, met een ‘go’ voor het aansluiten van heel veel VM-objecten.
  3. Stap 3. SAT Aansluitfase VMaaS op 07 november 2022. Ruim 60% van de VMaaS-eisen aangetoond, met een ‘go’ voor het aansluiten van de N201 verkeersmanagement objecten van de provincie.
  4. Stap 4. iSAT VMaaS N201 op 15 februari 202 Ruim 90% van de VMaaS-eisen – in integraliteit – aangetoond, met een ‘go’ voor het aansluiten van alle andere verkeersmanagement objecten van de provincie.
  5. Stap 5. (Finale) iSAT VMaaS op 14 juni 2023. Alle inhoudelijke VMaaS-eisen zijn aangetoond.
  6. Stap 6. Afsluitende ‘Praktijktest VMaaS’ op 18 oktober 2023. Ook de borging van de iDienst VMaaS i.r.t. de provinciale lijnorganisatie is aangetoond.

 

Onderdeel van het testen in de praktijk was de inzet van VMaaS tijdens de overvolle belasting op straat tijdens het weekend Formule 1 Zandvoort en Mysteryland Haarlemmermeer in de zomer 2023. Ook de koppeling van de VMaaS bediencentrale in Schiedam met de bediencentrale van Rijkswaterstaat en Amsterdam, via een zogenoemde DVM Exchange koppeling voor regionale inzet van verkeersmanagement zijn succesvol getest. Met het doorlopen en  afsluiten van alle stappen is VMaaS on-time, on-schedule en voor het afgesproken budget gerealiseerd.

 

Nieuwe fase verkeersmanagement

De provincie Noord-Holland is van oudsher een voorloper in Nederland op het gebied van verkeersmanagement (VM). De provincie voerde jarenlang volwaardig verkeersmanagement uit op haar wegen, vanuit een eigen verkeers-managementcentrale in Hoofddorp, met eigen systemen en applicaties, waarmee veel (bijna 300) verkeerslichten, (verkeers)camera’s en dynamische routeinformatie-panelen (DRIPs) werden aangestuurd. In die verkeersmanagement-centrale waren ook de aansturing van weginspecteurs voor incident management en de bediening en bewaking van tunnels geïntegreerd. Vanuit een eigen sector werden systemen en applicaties onderhouden en doorontwikkeld en werd veel aandacht besteed aan de doorontwikkeling van verkeersmanagement.

 

In 2021 hebben Provinciale en Gedeputeerde Staten van de provincie besloten te willen te stoppen met het zelf uitvoeren van verkeersmanagement. Beheer en onderhoud, doorontwikkeling en integratie van de systemen en applicaties werd steeds complexer en daarmee risicovoller en duurder. Doordat alle assets – verkeercentrale, systemen, applicaties en personeel – slechts gedurende een beperkt deel van de dag en nacht werden gebruikt (en de rest van de dag en nacht ‘stilstonden’), waren de kosten per gepleegde inzet van verkeersmanagement fors. Dit terwijl inmiddels ook het aantrekkelijke alternatief van de iDienst ’Verkeersmanagement as a Service’ beschikbaar was gekomen.

 

Landelijk programma iCentrale gesteund door ministerie van IenW

Ingegeven door de algemene (inter)nationale ontwikkeling van ‘diensten’, zoals Spotify, Airbnb en deelauto’s, en het grote aantal (ruim 150 publieke bediencentrales in Nederland die slechts gedurende beperkte delen van de dag en nacht daadwerkelijk werden gebruikt, hebben 10 decentrale overheden en 15 private partijen, ondersteund door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) in 2017 het landelijke programma iCentrale gestart. Met als doel het gezamenlijk ontwikkelen van private diensten in het publieke fysieke domein, om gemeenten en provincies de mogelijkheid te bieden om per uur, per dagdeel, per evenement of per brug of tunnel een professionele dienstverlening af te nemen en niet zelf 24/7 een eigen bediencentrale in de lucht te hoeven houden. Om hiermee substantiële publieke kosten te besparen en om dergelijke diensten te kunnen bieden aan middelgrote gemeenten die wel de uitdagingen maar niet de eigen middelen hiervoor hebben. Voor meer informatie over het landelijke programma iCentrale zie https://icentrale.nl/idiensten/.

 

Verkeersmanagement as a Service (VMaaS)

De iDienst VMaaS is een van de iDiensten die is ontwikkeld in het landelijke programma iCentrale. In 2021 heeft de provincie een openbare aanbesteding gedaan om deze dienst zelf af te nemen, die is gewonnen door het private Consortium ATEam, bestaande uit Arcadis, Trigion en Equans m.m.v Enai, Griffid en Be-Mobile.

 

De iDienst VMaaS omvat alle operationele en tactische verkeersmanagement-werkzaamheden die de provincie voorheen zelf uitvoerde. Voor beleidsmatige doelen en tactische keuzen blijft de provincie zelf verantwoordelijk. Ook blijft de provincie eigenaar van de systemen op straat, zoals verkeerslichten, camera’s en DRIPs. Integrale aansturing van de iDienst VMaaS vindt plaats door een interne Regievoerder VMaaS en lean regieteam VMaaS. In totaal vraagt dit ruim 1 fte, waar voorheen tientallen fte’s zich bij de provincie bezighielden met verkeersmanagement.

 

Naast de besparing aan eigen middelen (zoals de eigen verkeerscentrale) scheelt dit voor de provincie veel deskundig eigen of extern personeel. Innovaties vinden gezamenlijk publiek privaat plaats. De provincie kan zich nu meer richten op heldere doelen voor verkeersmanagement; deze zijn vastgelegd in smart kpi’s (key performance indicatoren, bestuurlijk, beleidsmatig en verkeerskundig), waarop aansturing en ook afrekening met ATEam plaatsvindt. De baten van verkeersmanagement op straat en i.r.t. de bestuurlijke provinciale doelen staan hiermee voorop en zijn permanent in beeld.

 

Inliggende gemeenten ook aangesloten op VMaaS

Het gemeentebestuur van de inliggende gemeenten waarmee de provincie momenteel al samenwerkt aan verkeersmanagement, Haarlem, Zaanstad, Alkmaar, Dijk en Waard, Velsen, Hoorn, Hilversum, Heemstede, Gooise Meren, hebben allemaal de keuze gemaakt om, net als de provincie, over te stappen naar de iDienst VMaaS. Deze negen (9) gemeenten zijn inmiddels aangesloten op de bediencentrale van ATEam in Schiedam. Praktisch betekent dit dat momenteel meer dan 500 verkeerslichten (270 van de provincie en 250 van de negen inliggende gemeenten) 24 uur per dag worden bewaakt en aangestuurd. Dit vindt plaats volgens de eigen beleidsdoelen en binnen de eigen tactische keuzen van elke gemeente.

 

Business case

Door een extern bureau heeft de provincie een business case laten uitvoeren op de iDienst VMaaS. Hieruit is gekomen dat het ex-post verschil in kosten tussen VMaaS en de referentiesituatie, waarin de provincie zelf verkeersmanagement uitvoert met eigen ‘spullenboel’, circa 10 miljoen euro bedraagt. Dit komt neer op een besparing van minimaal 25 procent over een periode van 10 jaar dat de provincie VMaaS afneemt. Deze forse besparing t.o.v. de huidige situatie ontstaan vooral door schaalvergroting en professionalisering:

  • Personele inzet. ATEam kan hun personele inzet veel efficiënter organiseren, o.a. doordat zij (ook nu al) meerdere klanten bedienen. Het betreft vooral operationele functies en taken, maar ook de meer tactische en strategische functies en taken.
  • Idem voor investeringen in en ontwikkeling, exploitatie en beheer van applicaties, systemen en databases, die ATEam voor veel meer klanten doet en de provincie alleen voor zichzelf deed. Dit vergroot ook de deskundigheid, doordat deskundigen zich hierin kunnen specialiseren.
  • De provincie hoeft geen eigen bediencentrale meer te beheren en te exploiteren, waardoor ook hoge kosten voor (een deel van) het gebouw en de inrichting vervallen.

 

Naast financiële besparingen ook kwaliteitsverbetering

  • Met VMaaS realiseert de provincie ook kwaliteitsverbeteringen. Deze zijn niet direct zinvol te monetariseren en derhalve niet meegenomen in de business case, maar zijn wel baten voor de provincie door het overgaan naar de iDienst VMaaS:
  • Sturen op beleidsmatig effecten, waarmee directere bijdragen aan de provinciale doelen mogen worden verwacht.
  • Continu, 24/7, uitvoeren van verkeersmanagement, i.p.v. de huidige 12 van de 24 uur.
  • Continu, 24/7 uitvoeren van functioneel beheer van alle verkeerslichten van de provincie, i.p.v. volgens de huidige cyclus van 1 x 3 jaar.
  • Contractueel vastgelegde jaarlijkse innovatie die landt in de (operationele) uitvoering en moet resulteren in betere prestaties (en lagere kosten voor ATEam).
  • Werken volgens vastgelegde processen en een vastgelegde PDCA cyclus. En hiermee bijdragen aan de incentive om dit ook intern de provinciale lijnorganisatie door te voeren.
  • Heel VMaaS en het gebruik daarvan voldoet gegarandeerd aan de (wettelijke) vereisten van Cybersecurity (CS) en Privacy (AVG), en de doorontwikkeling daarvan.

 

iDiensten beschikbaar voor alle overheden

De opgedane feitelijke inzichten worden overdraagbaar vastgelegd om beschikbaar te stellen aan alle overheden. De provincie zal, als onderdeel van het landelijke programma iCentrale, deze inzichten landelijk uitdragen. Dit zal plaatsvinden via landelijke media en vaktijdschriften, bijeenkomsten en gesprekken. In 2024 zal een landelijke bijeenkomst worden georganiseerd. Gemeenten en provincies die geïnteresseerd zijn in de ervaringen van de provincie Noord-Holland met de iDienst VMaaS en mogelijk andere iDiensten, kunnen contact opnemen met de provincie Noord-Holland. Ook een georganiseerd bezoek aan de VMaaS bediencentrale in Schiedam zal een onderdeel zijn van de landelijke Summit iDiensten in 2024.

 

Contactpersoon provincie Noord-Holland

André Loos      loosa@noord-holland.nl          +31 6 51 81 99 58

Informatie        https://www.icentrale.nl/ en

https://www.crow.nl/thema-s/verkeersmanagement/icentrale

Comments are closed.